ΗΜΕΡΙΔΑ
"Η πορεία τριών μεγάλων έργων στην περιοχή της Πάτρας"
Ευρεία Παράκαμψη Πάτρας
Νέο Λιμάνι Πάτρας
Αποχέτευση - Βιολογικός Καθαρισμός ΠάτραςΠραγματοποιήθηκε, το Σάββατο 20 Ιουνίου 1998, με μεγάλη επιτυχία η ημερίδα με θέμα: “Η πορεία τριών μεγάλων έργων στην Περιοχή της Πάτρας: Ευρεία Παράκαμψη, Νέο Λιμάνι και Αποχέτευση - Βιολογικός Καθαρισμός Πάτρας”, που διοργάνωσε το ΤΕΕ Τμήμα Δυτικής Ελλάδας, με στόχο την ανάδειξη των προβλημάτων σχετικά με την πρόοδο και την ποιότητα των έργων και τη συμβολή όλων των φορέων για την αποτελεσματική και ουσιαστική αντιμετώπισή τους.
Η ημερίδα συγκέντρωσε το έντονο ενδιαφέρον των φορέων της περιοχής, της κοινής γνώμης και των μέσων ενημέρωσης για αρκετές ημέρες, αφού τα παραπάνω έργα αποτελούν βασικά σημεία στο σχεδιασμό υποδομών της Πάτρας, αλλά και επειδή η πρόοδος υλοποίησης των έργων, όπως αποδείχθηκε και στη συνέχεια, κινείται σε χαμηλούς ρυθμούς. Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον Πρόεδρο του ΤΕΕ/ΤΔΕ κ. Δημήτριο Κοτσάνη, ο οποίος αφού χαιρέτισε την εκδήλωση εκ μέρους της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ Τμήματος Δυτικής Ελλάδας και της Οργανωτικής Επιτροπής της Ημερίδας έδωσε το λόγο στο μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΔΕ κ. Χρήστο Κορδά, ο οποίος διάβασε την εισήγηση της Οργανωτικής και της Διοικούσας Επιτροπής.Σ
τη συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Σπυρίδων Μαλλιώρης, Διευθυντής της Ε.Υ.Δ.Ε./Π.Α.Θ.Ε. Τμήματος Πάτρας και αναφέρθηκε στο έργο της “Ευρείας Παράκαμψης Πατρών”, τονίζοντας τις δυσκολίες που χαρακτηρίζουν το έργο και που είναι όχι μόνο τεχνικής φύσεως -λόγω των χαλαρών εδαφών- αλλά και νομικής, λόγω των πολλών απαλλοτριώσεων που χρειάσθηκε να γίνουν. Ο κ. Μαλλιώρης εξέφρασε την αισιοδοξία του για επιτάχυνση του ρυθμού εκτέλεσης των έργων και τόνισε ότι ο κλειστός αυτοκινητόδρομος μαζί με τις απαραίτητες συνδετήριες οδούς που θα κατασκευαστούν θα είναι σύμφωνοι με όλες τις σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές. Επόμενος ομιλητής ήταν ο κ. Λευτέρης Πετρόπουλος, Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. Δ.Ε.Υ.Α. Πάτρας και μίλησε για το “Δίκτυο Αποχέτευσης πόλεως Πατρών - Βιολογικός Καθαρισμός”. Ο κ. Πετρόπουλος αναφέρθηκε στην ανάγκη μετατροπής του υπάρχοντος παντορροϊκού συστήματος αποχέτευσης σε χωριστικό, απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία του Βιολογικού καθαρισμού, ενώ τόνισε ότι ο ρυθμός εκτέλεσης των έργων είναι ικανοποιητικός, παρά τις δυσκολίες κατασκευής ενός τόσο μεγάλου έργου μέσα στον αστικό ιστό της πόλης. Τέλος, το λόγο έλαβε ο κ. Ιωάννης Δημαράς, Πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Πατρών, ο οποίος αναφέρθηκε στο έργο του “Νέου Λιμένα Πατρών”, ο οποίος αφού παρουσίασε το ιστορικό της ανάθεσης του έργου και τις δυσκολίες κατασκευής του λόγω της ιδιαιτερότητας του εδάφους θεμελίωσης, αναφέρθηκε στις ενέργειες που έχει προβεί η αναθέτουσα αρχή για την επιτάχυνση των ρυθμών κατασκευής. Αφού ολοκληρώθηκε ο κύκλος των εισηγήσεων ο λόγος δόθηκε στους παριστάμενους ώστε να διατυπώσουν ερωτήσεις και να κάνουν τοποθετήσεις. Από το διάλογο που επακολούθησε διαφωτίστηκαν όλες οι πτυχές σχετικά με την πρόοδο των συγκεκριμένων έργων. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την ανάγνωση των πρώτων συμπερασμάτων της Ημερίδας από τον κ. Κώστα Δροσόπουλο, Μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
| Οργανωτική Επιτροπή | Πρόγραμμα | Χαιρετισμός Προέδρου |
| Εισήγηση Οργανωτικής και Διοικούσας Επιτροπής |
| Φωτογραφίες από την ημερίδα | Φωτογραφίες από τα έργα |
Δημήτρης Κοτσάνης, Μηχανολόγος Μηχανικός, Πρόεδρος Δ.Ε. ΤΕΕ/ΤΔΕ Γεράσιμος Σπαθής, Πολιτικός Μηχανικός, Αντιπρόεδρος Δ.Ε. ΤΕΕ/ΤΔΕ Χρήστος Κορδάς, Πολιτικός Μηχανικός, Μέλος Δ.Ε. ΤΕΕ/ΤΔΕ Δημήτρης Λάμπρου, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, Μέλος Δ.Ε. ΤΕΕ/ΤΔΕ Μιχάλης Παρασκευάς, Δρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Υπεύθυνος Τράπεζας Πληροφοριών ΤΕΕ/ΤΔΕ Χάρης Αντωνόπουλος, Μηχανολόγος Μηχανικός, Εκπρόσωπος Συνδέσμου Εργοληπτών Πάτρας Κων/νος Δροσόπουλος, Μηχανολόγος-Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Μέλος Μ.Ε Εκπαίδευσης, Επιμόρφωσης, Βιβλιοθήκης & Επιστημονικών Εκδόσεων
Προεδρείο: Δ. Κοτσάνης, Δ. Λάμπρου, Χ. Κορδάς
9.30 - 10.00 Χαιρετισμός Προέδρου ΤΕΕ/ΤΔΕ, κ. Δημήτρη Κοτσάνη
Χαιρετισμός Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας,
κ. Γεωργίου Παπαδημητρίου
Χαιρετισμός Νομάρχη Αχαΐας, κ. Στάθη Αθανασόπουλου - Σερέτη
Χαιρετισμός Δημάρχου Πατρέων, κ. Ανδρέα Καράβολα
Χαιρετισμός εκπροσώπου ΤΕΕ, κ. Κώστα Σαββίδη, Α’ Αντιπρόεδρος Δ.Ε.
Χαιρετισμός και έναρξη των εργασιών από τον Γενικό Γραμματέα Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
κ. Ιωάννη Χρυσικόπουλο10.00 - 10.30 Εισήγηση Οργανωτικής Επιτροπής από τον κ. Χρήστο Κορδά, Πολιτικό Μηχανικό, Μέλος Δ.Ε. Τ.Ε.Ε./Τ.Δ.Ε.
10.30 - 11.00 Διάλειμμα - Καφές
Προεδρείο: Γ. Σπαθής, Χ. Αντωνόπουλος, Μ. Παρασκευάς
11.00 - 11.30 “Ευρεία Παράκαμψη Πατρών”, κ. Σπυρίδων Μαλλιώρης, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, Προϊστάμενος Ε.Υ.Δ.Ε./Π.Α.Θ.Ε. Τμήματος Πάτρας.
11.30 - 11.50 “Δίκτυο Αποχέτευσης πόλεως Πατρών - Βιολογικός Καθαρισμός”, κ. Λευτέρης Πετρόπουλος, Πολιτικός Μηχανικός, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Δ.Ε.Υ.Α.Π.
11.50 - 12.10 “Νέος Λιμένας Πατρών”, κ. Ιωάννης Δημαράς, Πολιτικός Μηχανικός, Πρόεδρος Λιμενικού Ταμείου Πατρών
12.10 - 12.4512.45 - 13.45 Ερωτήσεις - Απαντήσεις
Παρεμβάσεις - Συζήτηση
13.45 - 14.00 14.00
Πρώτα Συμπεράσματα Ημερίδας, κ. Κώστας Δροσόπουλος, Μηχανολόγος Μηχανικός, Μέλος Οργανωτικής Επιτροπής
Γεύμα - Μπουφές
Κυρίες και κύριοι,εκ μέρους της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ Τμήματος Δυτικής Ελλάδας και τη Οργανωτικής Επιτροπής της Ημερίδας, σας καλωσορίζω στη σημερινή μας εκδήλωση.
Το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας έχει μακρά και πολυετή παράδοση σε παρεμβάσεις στα θέματα παραγωγής των Δημοσίων Έργων, αλλά και σε πολλά άλλα αναπτυξιακά θέματα και όχι μόνο.
Στα πλαίσια του κοινωνικού και αναπτυξιακού του ρόλου το ΤΕΕ ως θεσμοθετημένος τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας και του ελληνικού λαού, ανταποκρινόμενο στην πρόκληση και την αγωνία της κοινής γνώμης για τους ρυθμούς εξέλιξης των έργων στην περιοχή μας, οργάνωσε τη σημερινή ημερίδα.
Ο τομέας των δημοσίων έργων είναι ένας κατ’ εξοχήν αναπτυξιακός αλλά ταυτόχρονα και κοινωνικός τομέας. Είναι όμως κοινή διαπίστωση ότι η χώρα μας υστερεί σε έργα βασικής και κοινωνικής υποδομής. Αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού και προγραμματισμού, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Η ολοένα εντεινόμενη διεθνοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας αποτελεί δραστικό εξωγενή παράγοντα ανατροπής των καταναλωτικών και παραγωγικών μας προτύπων. Η δε ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλλει έναν ασφυκτικό έλεγχο στις οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις.
Βασική αρχή και θέση για το Τεχνικό Επιμελητήριο είναι ότι το κύκλωμα της παραγωγής των Δημοσίων Έργων πρέπει να αντιμετωπίζεται ενιαία και όχι αποσπασματικά, δηλαδή σαν ένα σύνολο αποτελούμενο από τις επιμέρους συνιστώσες του σχεδιασμού, του προγραμματισμού, της ιεράρχησης των προτεραιοτήτων, της διασφάλισης των χρηματοδοτικών πόρων, των μελετών, της κατασκευής, των κατασκευαστικών φορέων, της διοίκησης και επίβλεψης των έργων, των υλικών, του ελέγχου της ποιότητας και της τελικής παραλαβής των έργων, που σχετίζονται και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο στον τομέα της παραγωγής των Δημοσίων Έργων με τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις και εγκυκλίους που το συνοδεύουν, αλλά και η αναγκαιότητα ή καταναγκασμός αν θέλετε, προσαρμογής της ελληνικής νομοθεσίας στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο, καθιστούν επιτακτική την εκ νέου θεώρηση του τρόπου παραγωγής των Δημοσίων Έργων στη χώρα μας και φυσικά τη βασική συνιστώσα σ’ αυτό αποτελεί η Δημόσια Διοίκηση. Μία Δημόσια Διοίκηση με χαμηλή αποτελεσματικότητα, δύσκαμπτη δομή, υψηλό κόστος λειτουργίας, παρωχημένο σύστημα διοίκησης στις περισσότερες των περιπτώσεων. Η απάντηση στην κατάσταση αυτή δεν μπορεί να είναι η απαξίωση του Δημόσιου τομέα και του ρόλου των Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων, οι οποίο με τη χρησιμοποίηση των συμβούλων διαχείρισης και τη δημιουργία των εταιρειών ανάπτυξης για τη διαχείριση των μεγάλων έργων τείνουν να περιορισθούν σε δευτερεύουσες γραφειοκρατικού τύπου υπηρεσίες.
Μπορούμε να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα παρουσίας συμβούλων και μάνατζερς σε ειδικά έργα, δεν μπορούμε όμως να αποδεχθούμε τη λειτουργία τους ως άλλοθι για τον παραγκωνισμό της Δημόσιας Διοίκησης. Με δεδομένα, πρώτον, ότι ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί να καρποφορήσει χωρίς τη συμπαράσταση αλλά και τον έλεγχο μίας ισχυρής και υγιούς Δημόσιας Διοίκησης και δεύτερον ότι η Δημόσια Διοίκηση δεν μπορεί να υποκατασταθεί σε τομείς και δραστηριότητες που από τη φύση τους ανήκουν στο κράτος, θεωρούμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να αναβαθμιστεί και να εκσυγχρονισθεί η Δημόσια Διοίκηση με ταυτόχρονη χορήγηση αρμοδιοτήτων και πόρων στις περιφερειακές υπηρεσίες, ώστε να παραχθούν ικανά στελέχη και να παράγεται έργο υψηλής ποιότητας.
Το πακέτο των Δημοσίων Έργων, η υλοποίηση του οποίου βρίσκεται σε εξέλιξη αυτόν τον καιρό στη χώρα μας, δίνει στην Ελλάδα μία μοναδική ευκαιρία όχι μόνο για να αποκτήσει τις απαραίτητες υποδομές ώστε να παίξει αναβαθμισμένο ρόλο στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, αλλά και να εκσυγχρονίσει τις δομές της Δημόσιας Διοίκησης. Παράλληλα σημαντικός για την ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας θα είναι ο ρόλος των Ελλήνων Μηχανικών, των σύγχρονων μελετητικών και κατασκευαστικών επιχειρήσεων και κυρίως του Ελληνικού εργατικού δυναμικού.
Βεβαίως υπάρχουν καθυστερήσεις, παρουσιάσθηκαν αρκετά προβλήματα, ορισμένα από τα οποία δεν έχουν ακόμα εκλείψει, ωστόσο όλα αυτά τα έργα υποδομής πρέπει να ολοκληρωθούν χωρίς να υπάρξουν απώλειες πόρων, με ταχύτερους ρυθμούς, στηρίζοντας και τις άλλες παραμέτρους οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.
Αυτός είναι ο λόγος που μας οδήγησε στην σημερινή εκδήλωση. Επικεντρώσαμε το ενδιαφέρον μας στα τρία μεγάλα έργα που γίνονται στην περιοχή των Πατρών, θέλοντας να καταδείξουμε μία δυστοκία που παρατηρείται στην εξέλιξή τους και να καλέσουμε την τοπική κοινωνία, η οποία έχει χρέος και τους φορείς της, οι οποίοι έχουν καθήκον ώστε να αντιμετωπίσουμε από κοινού τα προβλήματα.
Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους παράγοντες που βοήθησαν με τη χορήγηση στοιχείων και πληροφοριακού υλικού για την πραγματοποίηση αυτής της προσπάθειας.
Ευχαριστώ
Το Τ.Ε.Ε. είχε κατά νου να πραγματοποιήσει πέρυσι αυτήν την ημερίδα για την πορεία των τριών μεγάλων έργων της περιοχής της Πάτρας δηλ. του Νέου Λιμανιού, της Αποχέτευσης - Βιολογικoύ Καθαρισμού και της Ευρείας Παράκαμψης της πόλεως. Αναβλήθηκε όμως προκειμένου να αποσαφηνιστεί μια στάσιμη μέχρι τότε κατάσταση και να δοθεί ο χρόνος μήπως εκδηλωθεί μια νέα δυναμική στην εξέλιξή τους. Ήδη έχει διανυθεί το μεγαλύτερο μέρος από το χρόνο που πρέπει να υλοποιηθούν τα έργα υποδομής που περιλαμβάνονται στο εξαετές διάρκειας πακέτο Ντελόρ ΙΙ που λήγει τέλος του 1999. Πακέτο που η πολιτική ηγεσία αξιοποίησε ώστε να καλλιεργήσει στον Ελληνικό Λαό τεράστιες προσδοκίες για ανάπτυξη της χώρας. Και είναι ένα χρονικό σημείο κατάλληλο ώστε να αποτυπωθεί η κατάσταση στην κίνηση της με μεγάλη σχετικά ακρίβεια ώστε να βγουν ασφαλέστερα τα όποια συμπεράσματα. Το μεγαλύτερο έργο της περιοχής, η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου αφέθηκε να εξεταστεί με άλλη ευκαιρία, αρκετά αργότερα και σε ευρύτερη συνεργασία. Πριν απ’ όλα θεωρούμε σκόπιμο για την καλύτερη προσέγγιση του θέματος να δοθούν τα βασικά χαρακτηριστικά της κατάστασης της περιοχής Πατρών. Αυτά είναι:Μέσα στο παραπάνω διαμορφωμένο τοπίο ξεκίνησε η κατασκευή των τριών αυτών έργων και σε λίγο της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου. Όμως, τα έργα υποδομής δεν επιφέρουν μόνιμη και σταθερή προοπτική κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης αν δεν συνοδευτούν από άμεσα παραγωγικές επενδύσεις, ιδιαίτερα στον δευτερογενή τομέα. Τέτοιες επενδύσεις και δη σοβαρές και ικανές να αντιστρέψουν το βαρύ κλίμα όχι μόνο δεν γίνονται από ιδιώτες ή το δημόσιο αλλά ούτε φαίνονται στον ορίζοντα. Αντίθετα, η απειλή νέου πλήγματος είναι προ των πυλών με νέο κύμα αποβιομηχάνισης. Το κυριότερο απ’ όλα είναι πως δεν έχει καν χαραχθεί μια στρατηγική ανασυγκρότησης του παραγωγικού και κοινωνικού της δυναμικού. Ούτε γίνονται ενέργειες που αντικειμενικά οδηγούν σε μεσομακροπρόθεσμη ανέλιξη. Με τις παραπάνω επισημάνσεις γίνεται κατανοητή η οπτική μας, ότι δηλαδή η ωφέλεια από τα τρία συγκεκριμένα μεγάλα έργα υποδομής δεν θα μεγιστοποιηθεί αφού δεν εντάσσονται σε ένα υλοποιούμενο ευρύτερο σχεδιασμό και προγραμματισμό. Η ολοκλήρωση των τριών αυτών έργων απαιτεί κονδύλια της τάξεως των 140 δις. χωρίς το κόστος των απαλλοτριώσεων. Αναλυτικότερα, το νέο λιμάνι, 40 δις, η αποχέτευση-βιολογικός 25 δις., η παράκαμψη με τις απαραίτητες για τη λειτουργία της συνδετήριες προς αυτήν οδούς Γλαύκο και Διακονιάρη 76 δις. Αμέσως μετά εκλεκτοί συνάδελφοι θα αναφερθούν αναλυτικά για κάθε έργο ξεχωριστά. Εμείς θα επιχειρήσουμε μια συνολική αποτύπωση της προόδου εκτέλεσης τους και θα κάνουμε όσες παρατηρήσεις και επισημάνσεις κρίνουμε πιο ουσιαστικές. Τα στοιχεία μας προέρχονται από τις αντίστοιχες Υπηρεσίες και ελάχιστα από δικές μας πηγές στοιχεία που συλλέξαμε με ερωτηματολόγιο και επαφές της Οργανωτικής Επιτροπής. Ευχαριστούμε θερμά, για τη συνεργασία. Επίσης καταβάλαμε προσπάθεια περιορισμού των δικών μας εκτιμήσεων στο ελάχιστο δυνατόν, ιδιαίτερα όσον αφορά μεγέθη. Πριν ξεκινήσουμε την περιγραφή της κατάστασης επισημαίνουμε ότι το ΤΕΕ κατανοεί απόλυτα τις δυσκολίες και τα προβλήματα στα μεγάλα έργα πολύ περισσότερο γνωρίζει την ειλικρινή προσπάθεια των συναδέλφων μηχανικών να αντεπεξέλθουν στο έργο της κατασκευής τους είτε από την θέση του επιβλέποντα και ιδιαίτερα του εργοταξιακού μηχανικού. Αναλυτικά τα στοιχεία προόδου έχουν ως εξής:
Παραγωγική αποσύνθεση (αποβιομηχάνιση, κλείσιμο βιοτεχνιών και εργαστηρίων, οικοπεδοποίηση παραγωγικής γης, ανεργία, οικονομική και κοινωνική περιθωριοποίηση των εργαζομένων).
Ριζική ανακατανομή του εμπορίου υπέρ των πολυκαταστημάτων, ντόπιων και πολυεθνικών, μείωση εισοδήματος και των κοινωνικών δαπανών.
Κυριαρχία στην πόλη του Τριτογενούς τομέα, με κύριες μονάδες το Πανεπιστήμιο, το ΤΕΙ, τα δύο Νοσοκομεία, με Υπηρεσίες κάθε είδους περιφερειακού επιπέδου.
Πόλη πύλη προς Δυσμάς, χωρίς σύγχρονες σιδηροδρομικές συνδέσεις, με λιμάνι του οποίου το βάρος θα μειώνεται έναντι αυτού της Ηγουμενίτσας λόγω γεωγραφικού πλεονεκτήματος της και της γρήγορης πρόσβασης προς αυτή, όταν λειτουργήσουν η “ΕΓΝΑΤΙΑ” και η “ΠΑΡΑΪΟΝΙΑ” οδοί.
Πόλη με σοβαρά κυκλοφοριακά προβλήματα, χωρίς επάρκεια νερού για τις μακροπρόθεσμες ανάγκες της, ιδιαίτερα της βιομηχανικής της περιοχής, χωρίς φυσικό αέριο, με περιορισμένες δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης και αξιοποίησης, με περιβαλλοντικά προβλήματα ιδιαίτερα του Πατραϊκού Κόλπου.
Νέο Λιμάνι Πατρών
Το Νοέμβρη του 1995 δημοπρατείται η πρώτη εργολαβία και μετά 14 μήνες υπογράφεται Σύμβαση με την Ανάδοχο Κ/Ξ ύψους 10.36 δις. με συμβατικό χρόνο περαίωσης τον Ιούνιο του 2001. Ήδη έχει παρέλθει το 1/3 του συνολικού χρόνου και έχει εκτελεστεί το 2% του έργου. Η Α’ φάση του νέου λιμένα, δηλ. το τμήμα από Διακονιάρη μέχρι Γλαύκο, θα απαιτήσει κονδύλια της τάξεως 40 δις, 35 δις περίπου για λιμενικά έργα και 5 δις για έργα επιδομής. Ήδη δημοπρατήθηκε με προεπιλογή το 2ο τμήμα της Α’ φάσης προϋπολογισμού 8.8 δις το οποίο θα έχει συνολική προθεσμία περαίωσης 3 χρόνια από τη υπογραφή της σύμβασης. Πρακτικά λοιπόν βρισκόμαστε κοντά στο απόλυτο μηδέν και ουδεμία πρόβλεψη μπορεί να γίνει για το χρόνο περαίωσης.Αποχέτευση - Βιολογικός Πάτρας
Η από δεκαετίες απαράδεκτη κατάσταση του δικτύου αποχέτευσης της πόλης και του Πατραϊκού Κόλπου οδήγησε στην έναρξη διαδικασιών κατασκευής του όλου έργου. Έτσι το 1984 ανατίθεται σε μελετητικό γραφείο η μελέτη κατά τμήματα της αποχέτευσης. Το τελευταίο τμήμα της μελέτης εγκρίθηκε το 1993 και άρχισε η κατασκευή των αγωγών. Τον πρώτο κλάδο κατασκεύασε το ΥΠΕΧΩΔΕ και το 1995 τη σκυτάλη κατασκευής πήρε η ΔΕΥΑ Πατρών. Ήδη από το συνολικό πρόγραμμα για αποχετευτικούς αγωγούς ύψους 10.2 δις έχει υλοποιηθεί έργο 5.3 δις και προβλέπεται από τη ΔΕΥΑΠ μέχρι τέλους του χρόνου να υλοποιηθούν ακόμη έργα 2.5 δις. Για την ολοκλήρωση του βασικού δικτύου αποχέτευσης όμβριων και ακαθάρτων της πόλης πέραν των 10.2 δις. απαιτούνται ακόμη έργα της τάξεως των 10 δις που προτείνονται στο Σαντέρ ενώ οι δευτερεύοντες αγωγοί ιδιαίτερα του παλαιού τμήματος της πόλης και η μετατροπή του παντορροϊκού συστήματος αποχέτευσης σε χωριστικό πολλές δεκάδες δις ακόμη. Όσο αφορά πάντως το εγκεκριμένο πρόγραμμα φαίνεται ότι όλα θα εξελιχθούν ομαλά, παρά τον μεγάλο αριθμό εργολαβιών με εξαίρεση μια-δυο απ’ αυτές. Έτσι φαίνεται ότι οι αποχετευτικοί αγωγοί πλην μέρος της πόλης (πέραν Μειλίχου κ.λ.π.) θα είναι έτοιμοι να μεταφέρουν τα λύματα όταν περαιωθεί το έργο κατασκευής του Βιολογικού. Ο Βιολογικός Καθαρισμός δημοπρατήθηκε τον Μάιο του 1994 και μετά δύο σχεδόν χρόνια υπογράφτηκε σύμβαση ύψους 2.5 δις. Η καθυστέρηση οφείλεται εκτός από το χρόνο της διαδικασίας αξιολόγησης, σε προσφυγή στην Ε.Ε άλλης εταιρείας και της αδικαιολόγητης καθυστέρησης των αρμοδίων της Ε.Ε στη λήψη των αποφάσεων. Το έργο έχει προθεσμία περαίωσης 3 χρόνια δηλ. σε οκτώ μήνες από σήμερα. Πλην όμως έχει κατασκευαστεί λιγότερο από το 30% του συμβατικού αντικειμένου, ενώ έχει παρέλθει το 75 % του χρόνου. Για τη παροχέτευση των επεξεργασμένων λυμάτων από το βιολογικό απαιτείται υποθαλάσσιος αγωγός μήκους περίπου 1000 μ., προϋπολογισμού 600 εκατ., για το οποίο ολοκληρώνεται η διαδικασία ανάθεσης της μελέτης. Εκτιμούμε ότι δεν θα έχει τελειώσει σε οκτώ μήνες ούτε ο υποθαλάσσιος ούτε και θα τηρηθεί η συμβατική προθεσμία για την κατασκευή του βιολογικού. Από τα 3.5 δις που τελικά υπολογίζεται το κόστος του βιολογικού μαζί και του υποθαλάσσιου, το έργο έχει προχωρήσει 20%. Από το όλο σύστημα των εγκεκριμένων έργων αποχέτευσης- βιολογικός - υποθαλάσσιος, ύψους 15 περίπου δις., μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιηθεί έργο ύψους 5.3 δις. αποχέτευσης + 0.7 δις. Βιολογικού (χωρίς προκαταβολές) = 6 δις ή ποσοστό 40% περίπου.Παράκαμψη της Πάτρας
Τα στοιχεία προόδου υλοποίησης της παράκαμψης της Πάτρας μήκους 18.5 km, έργο απαραίτητο από δεκαετίες έργο δύσκολο και υψηλού κόστους λόγων της γεωγραφίας της πόλεως (έργο χιλιοτραγουδισμένο από τα προεκλογικά μπαλκόνια των 2 τουλάχιστον τελευταίων δεκαετιών) έχουν ως εξής: Οι μελέτες του έργου ανατέθηκαν το 1984 και στοίχισαν συνολικά πάνω από 1 δις. Η κατασκευή του πρώτου τμήματος ξεκίνησε πριν 11 χρόνια. Μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή από το σημείο Α δηλ στο. Μιντιλόγλι μέχρι λίγο πριν τον κόμβο Κ5 στον Γλαύκο συνολικού μήκους αρτηρίας 7.4 km. Κανένα από τα τμήματα αυτά δεν έχει δοθεί στην κυκλοφορία. Πιστεύουμε ότι σημειώνεται απαράδεκτη καθυστέρηση και εντελώς αδικαιολόγητη αδράνεια από την Πολιτεία στο να δοθεί διέξοδος μέσω χειμάρρου Παναγίτσας και Κ7 προς και από τον Πύργο που θα ανακουφίσει την παραλία. Από τον κόμβο Κ1 στο Χάραδρο στο Ρίο προς κόμβο Κ4 στο χείμαρρο Διακονιάρη και μέχρι τον κόμβο Κ5 στο Γλαύκο είναι εγκατεστημένες τέσσερις εργολαβίες.Για την αποπεράτωση του τμήματος από το Ρίο μέχρι το Γλαύκο θα συσταθούν τρεις ακόμα εργολαβίες, οι οποίες δεν έχουν δημοπρατηθεί συνολικού ύψους 18 δις. Οι δύο εργολαβίες δεν προβλέπονταν στον αρχικό σχεδιασμό και προέκυψαν μετά.
Για την πρώτη εργολαβία που αφορούσε τον κόμβο Κ1 και 2850 μ μήκος αρτηρίας έγινε δημοπρασία τον Δεκέμβριο του 1994 και μετά 5 μήνες υπογράφηκε σύμβαση ύψους 6 δις. με προθεσμία περαίωσης τον Ιούλιο 1997. Εγκρίθηκε υπέρβαση 3 δις. και παράταση εργασιών μέχρι 30-4-1999, ήτοι 4 χρόνια εξ αρχής. Απομένουν δηλ. 10 μήνες και έχει πραγματοποιηθεί το 55% του αντικειμένου
Η δεύτερη εργολαβία του επόμενου τμήματος είχε αντικείμενο την κατασκευή κυρίως κοιλαδογεφύρων και δημοπρατήθηκε με σύστημα μελέτη - κατασκευή τον Ιούλιο του 1996. Τον Γενάρη του 1998 υπογράφτηκε σύμβαση ύψους 9.5 δις με προθεσμία παράδοσης τον Απρίλιο του 2000. Σήμερα βρισκόμαστε στην έναρξη υλοποίησης.
Η Τρίτη εργολαβία αφορά την κατασκευή δύο σηράγγων συνολικού μήκους 1.4 Km. Η διαδικασία δημοπράτησης που περιελάμβανε προεπιλογή και μελέτη - κατασκευή άρχισε τον Ιούλιο του 1994 και υπογράφτηκε τον Οκτώβριο του 1996 σύμβαση ύψους 6.6 δισεκατομμυρίων Ήδη έχει παρέλθει το 60% του χρόνου Και το έργο βρίσκεται στο ξεκίνημα.
Η τέταρτη εργολαβία αφορούσε 3 km της παράκαμψης από Διακονιάρη μέχρι τον Γλαύκο. Δημοπρατήθηκε τον Οκτώβριο του 1994 και ανατέθηκε τον Γενάρη του 1995 με σύμβαση ύψους 3.7 δις με συμβατικό χρόνο 580 ημέρες. Ήδη έχουν παρέλθει 1250 ημέρες και έχει εκτελεστεί το 40% του έργου. Η ανάδοχος εταιρία είχε κηρυχθεί προσωρινά έκπτωτη, πράγμα που εσχάτως ανεκλήθη και το έργο συνεχίζεται.
Ανακεφαλαιώνοντας, για την ολοκλήρωση της παράκαμψης από Κ1 μέχρι και Κ5 μαζί με πιθανές υπερβάσεις και πρόσθετη δαπάνη αναθεωρήσεων λόγω των καθυστερήσεων θα δαπανηθούν άνω των 50 δις δρχ. Από το ποσό των 50 δις μέχρι 31/3/98 έχει κατασκευαστεί έργο και από τις τέσσερις εγκατεστημένες εταιρίες συνολικού ύψους 7,2 δις, ή ποσοστό 14,5% ενώ στο σύνολο των έργων της παράκαμψης που αποτελούν τμήματα του ΠΑΘΕ συνολικού ύψους 61 δις τα τελευταία 11 χρόνια έχει γίνει έργο 18 δις δηλαδή ποσοστό 30%. Η παράκαμψη όμως για να μην χάνει το μισό περίπου από την λειτουργικότητα της και παραλαμβάνει μόνο την από και προς τον Πύργο διερχόμενη κυκλοφορία, αλλά και την τοπική απαιτείται να κατασκευαστούν οι συνδετήριοι δρόμοι που κινούνται παροχθίως, και να διευθετηθούν οι κοίτες των χειμάρρων Γλαύκου και Διακονιάρη. Επίσης πολύ μικρού μέρους του χειμάρρου “Παναγίτσα”. Το κόστος αυτών των συμπληρωματικών έργων υπολογίζουμε να υπερβεί τα 15 δις. Για την ολοκλήρωση λοιπών του όλου πλέγματος της παράκαμψης θα απαιτηθούν 76 δις . Τελικά όλα τα έργα μαζί δηλαδή: 1) της ευρείας παράκαμψης χωρίς τις συνδετήριες 2) το Λιμάνι χωρίς τη Β φάση και 3) τα παρόντα μόνο έργα αποχέτευσης και βιολογικού συνολικής δαπάνης 116 δις έχουν υλοποιηθεί κατά 25 δις ή ποσοστό 22%. Όσον αφορά τις καθυστερήσεις αν μετρήσουμε τον χρόνο που μεσολαβεί μεταξύ της δημοπράτησης και της υπογραφής των συμβάσεων για τις εγκατεστημένες τέσσερις εργολαβίες της ευρείας παράκαμψης, θα δούμε ότι για την πρώτη είναι πέντε μήνες, τη δεύτερη 18 μήνες, την τρίτη 27 μήνες και η τέταρτη 3 μήνες. Οι παρατάσεις στις δύο εργολαβίες που έχουν ξεκινήσει μέχρι σήμερα στην μεν πρώτη (Κ1-Κ4) είναι 21 μήνες και στην δεύτερη 24 μήνες. Στις ήδη περαιωμένες τρεις εργολαβίες οι παρατάσεις που δόθηκαν υπερβαίνουν τον ένα χρόνο. Δηλαδή ο μέσος χρόνος του αθροίσματος από την δημοπράτηση μέχρι την υπογραφή σύμβασης συν τις παρατάσεις υπερβαίνει τους 20 μήνες εκτός του συμβατικού χρόνου. Και τούτο μη λαμβανομένου υπόψιν των καθυστερήσεων στις δύο εργολαβίες που δημοπρατήθηκαν με μελέτη κατασκευή και αντιμετώπισαν ιδιαίτερες συνθήκες των οποίων η καθυστέρηση υπερβαίνει τα τρία χρόνια. Πείθεται κανείς λοιπόν ότι τέλος 2000 θα έχει τελειώσει το υπόλοιπο 68% της Παράκαμψης όπως διαβεβαιώνουν σε κάθε ευκαιρία η Κυβέρνηση και ο ΕΥΔΕ/ΠΑΘΕ: Πότε θα ολοκληρωθεί το νέο λιμάνι: Πότε ο βιολογικός μια και η αποχέτευση φαίνεται προχωράει: Πηγές χρηματοδότησης των τριών έργων μέχρι σήμερα - απορροφήσεις Από το πακέτο Ντελόρ ΙΙ και σε ποσοστό περίπου 80% χρηματοδοτούνται οι εξής εργολαβίες:
Η πρώτη θα αφορά τον κόμβο Κ1 και κάποια παράπλευρα έργα και είναι προϋπολογισμού 5 δις.
Η δεύτερη εργολαβία ίδιου προϋπολογισμού , 5 δις θα αφορά 350 m της αρτηρίας στην περιοχή του πρώην σκουπιδότοπου και έργα διαμόρφωσης 80 στρεμμάτων από αυτόν.
Τέλος η Τρίτη εργολαβία θα είναι προϋπολογισμού 9 δις για την κατασκευή του κόμβου Κ5 μαζί με την διευθέτηση του χειμάρρου Γλαύκου μέχρι την Γέφυρα Κλάους.
Οι άλλες εγκατεστημένες εργολαβίες χρηματοδοτούνται από άλλα προγράμματα της Ε.Ε. Μέχρι σήμερα έχουν απορροφηθεί στα τρία αυτά έργα πιστώσεις ύψους 25 δις. Μέχρι τη λήξη, σε 1.5 χρόνο, του προγράμματος ΚΠΣ ΙΙ 9-4-99 η ευμενέστερη δυνατή παραδοχή είναι να δαπανηθούν ακόμη 10 δις για να στρογγυλέψουμε το νούμερο στα 35 δις δρχ για μια ολόκληρη εξαετία. Ένα εξοργιστικά χαμηλό ποσό για μεγάλα έργα ολόκληρης περιοχής, μπροστά σε αυτά που είχε υποσχεθεί η Κυβέρνηση. Το σύστημα παραγωγής δημοσίων έργων αποτελείται από ένα οργανικό σύνολο παραγόντων (εκτελεστική εξουσία, Δημόσια Διοίκηση, μελέτες, κατασκευή , υλικά, έλεγχος ποιότητας, έλεγχος τιμών, διοίκηση και επίβλεψη έργου, επιστημονικό προσωπικό, τεχνικό δυναμικό, πόροι και χρηματοδότηση) και πρέπει να αντιμετωπίζεται ενιαία. Το ΤΕΕ με κάθε ευκαιρία τονίζει ότι το σύστημα αυτό γενικά νοσεί. Στα συγκεκριμένα τρία έργα περιορίζουμε τον εντοπισμό σε τρία μόνο σημεία που παρουσιάζονται οι σοβαρότερες αδυναμίες και αρνητικές επιπτώσεις για την πρόοδό τους, χωρίς να λέμε ότι δεν υπάρχουν και άλλα πολλά. Τα σημεία αυτά είναι: 1. Μελέτες Ευρεία Παράκαμψη Η οριστική μελέτη του πρώτου τμήματος Κ1 - Κ4 άλλαξε εκ θεμελίων. Μετά την υπογραφή της σύμβασης αρχικού ύψους 6 δις η ανάδοχος εταιρία προτείνει ταπείνωση της ερυθράς της οδού, πρόταση που ζητούσαν και οι κάτοικοι της περιοχής. Ταυτόχρονα πρότεινε την κατασκευή σήραγγας αντί της μεθόδου Cut and Cover παρά την σύμβαση που ρητός όρος της ήταν η μη αλλαγή της μεθόδου. Τα παραπάνω γίνονται δεκτά και το συμβατικό αντικείμενο αλλάζει και αυξάνεται κατά 3 δις, οι μελέτες ξαναγίνονται εξ αρχής από το ίδιο μελετητικό γραφείο. Ταυτόχρονα αφαιρείται από την εργολαβία η κατασκευή του κόμβου Κ1 που θα δημοπρατηθεί ξεχωριστά και θα κοστίσει όπως προείπαμε 5 δις μαζί με κάποιες παράλληλες εργασίες ύψους 1 δις περίπου. Έτσι για τα πρώτα 2850 μ ενώ υπολόγιζαν να κοστίσει 6 δις (ποσό της σύμβασης της πρώτης εργολαβίας), τελικά μεταμορφώνεται σε 13 περίπου δις. Το επόμενο τμήμα της οδού δημοπρατείται με το σύστημα μελέτη - κατασκευή ξεχωριστά για τις κοιλαδογέφυρες και ξεχωριστά για τις σήραγγες μια εκ των οποίων βρίσκεται ενδιάμεσα των γεφυρών. Πλην όμως, από την υπηρεσία έχουν δοθεί στοιχεία ερυθράς και χάραξης τα οποία λόγω ύπαρξης γνωστού αρχαιολογικού χώρου δεν μπορούν να εφαρμοστούν και πρέπει να αλλάξουν πράγμα που οδηγεί σε πλήρη αναμόρφωση και αυτών των μελετών. Τέλος στο αμέσως κατόπιν τμήμα η μελέτη αγνοεί ουσιαστικά το μέγεθος των προβλημάτων διέλευσης της παράκαμψης από τον πρώην σκουπιδότοπο. Αποτέλεσμα αντί 3.7 δις να χρειάζονται ακόμα 5 δις για την κατασκευή του ίδιου τμήματος μαζί με τις απαραίτητες διαμορφώσεις. Φαίνεται καθαρά ότι υπάρχει έλλειψη πλήρων ορθών και επίκαιρων τεχνικών μελετών ώστε να μπορεί να επιτευχθεί η εκτέλεση του έργου μόνο με απλή και πιστή εφαρμογή τους. Επί πλέον δεν υπήρχε ένας σχεδιασμός για προκαταρτικές μελέτες και μελέτες σκοπιμότητας ώστε οι οριστικές και οι μελέτες εφαρμογής να μην έχουν περιθώρια σημαντικών αλλαγών σε ότι αφορά τις επιλογές. Αποχέτευση - Βιολογικός Καθαρισμός Σημειώνουμε ότι και στην περίπτωση της μελέτης για την αποχέτευση της Πάτρας υπήρχαν σημαντικές θετικές επεμβάσεις στην επικαιροποίηση και διόρθωση της μελέτης που πολλές έγιναν με πρωτοβουλία της Τεχνικής Υπηρεσίας της ΔΕΥΑΠ πριν τη δημοπράτηση των έργων. Πρέπει να επισημάνουμε την ανυπαρξία του ουσιαστικού ελέγχου των μελετών όπως αποδείχθηκε στην περίπτωση της κατάρρευσης μεγάλου τοίχου αντιστήριξης επίσης την ελλειμματικότητα τους που φάνηκε από την κατάρρευση μικρού μέρους υπό κατασκευής σήραγγας που κατά ευτυχή συγκυρία δεν είχε ανθρώπινα θύματα.
Του νέου Λιμανιού η πρώτη εργολαβία ύψους 10.38 δις
Η αποχέτευση - βιολογικός ύψους 15.2 δις
Από την παράκαμψη τέσσερις εργολαβίες και μία υπό δημοπράτηση προϋπολογισμού 6.5 δις, σύνολο 35 δις δρχ..
2. Υπερβάσεις - Αλλαγές συμβατικού αντικειμένου
Ανεξάρτητα εάν υπάρχει ή όχι πλήρης και ορθή μελέτη, χαμηλή ή υπερβολικά μεγάλη έκπτωση ακόμα και αν η μελέτη έχει συνταχθεί από τους ίδιους (σύστημα μελέτη - κατασκευή), οι ανάδοχες εταιρίες στις πλείστες των περιπτώσεων προτείνουν στις υπηρεσίες τέτοιες αλλαγές που να οδηγούν σε υπερβάσεις, σε μεγάλης έκτασης συμφέρουσες για τις ίδιες τροποποιήσεις και αύξηση του συμβατικού αντικειμένου με νέες εργασίες. Άλλες φορές οι ίδιες οι υπηρεσίες λόγων των ελλείψεων των μελετών ή των λανθασμένων υπολογισμών τους ή λόγω απροβλέπτων συνθηκών στα έργα παίρνουν της πρωτοβουλία οι ίδιες. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις πάντως οι νέες εργασίες είναι ευπρόσδεκτες από τους αναδόχους. Αυτό συμβαίνει διότι ο τρόπος τιμολόγησης δίνει την δυνατότητα για συμφέρουσες τιμές, πράγμα που έχει εντοπιστεί από δεκαετίες και μόνο τελευταία δρομολογείται η άρση των κινήτρων (για αλλαγές). Οι προτάσεις γίνονται διότι η πρακτική έχει δείξει ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γίνουν δεκτές. Ας δούμε συγκεκριμένα τι ισχύει στα τρία έργα: Στην ευρεία παράκαμψη Στις τρεις παλαιότερες και περατωθείσες εργολαβίες έγινε η μέγιστη επιτρεπτή υπέρβαση 50%. Από τις εν εξελίξει στην πρώτη συναντάμε υπέρβαση 50% και ριζικά διαφορετικό αντικείμενο, στην δεύτερη και τρίτη είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα γίνουν μεγάλες αλλαγές, και στην τέταρτη ενώ το συμβατικό ποσό παρέμεινε , αφαιρέθηκε το τμήμα της εργολαβίας στον σκουπιδότοπο, και εμμέσως υπήρξαν τροποποιήσεις. Αποχέτευση - Βιολογικός Καθαρισμός Στις περατωμένες εργολαβίες αρχικού συμβατικού ποσού 2,8 δις υπογράφτηκαν συμπληρωματικές συμβάσεις σε όλες 1.016 δις ποσοστό 36%. Από τις εν εξελίξει εργολαβίες, αλλά σε σχετικά προχωρημένο στάδιο επί συμβάσεων 1,87 δις παρουσιάζεται υπέρβαση 0,534 δις ή ποσοστό 28.5 % ενώ στις υπόλοιπες με ποσοστό εκτέλεσης κάτω του 30% δεν έχουν εγκριθεί μέχρι σήμερα πρόσθετα ποσά. Στον βιολογικό έγιναν προσπάθειες μεγάλων τροποποιήσεων του αντικειμένου όσον αφορά τις θεμελιώσεις. Νέο Λιμάνι Στο έργο του Νέου Λιμανιού προτάθηκαν αλλαγές στον τρόπο εκσκαφών και θεμελιώσεων. Οι αλλαγές αυτές δεν έχουν γίνει δεκτές. Σημειώνουμε ότι η ΕΥΔΕ/ΠΑΘΕ δεν μας παρέσχε στοιχεία για το ποσοστό των επιπλέον και επί έλλατον ποσών όλων των συγκριτικών πινάκων των εργολαβιών πράγμα που θα μας επέτρεπε να δώσουμε ποσοτικοποιημένα τις αλλαγές. Τέλος, θα είχε ενδιαφέρον αν συγκεντρωθούν στοιχεία για το ποιο είναι το ποσοστό της δαπάνης με νέες τιμές επί του αρχικού συμβατικού αντικειμένου, πράγμα που θα ολοκλήρωνε την όλη εικόνα. Στο σημείο αυτό θέλουμε να τονίσουμε ότι όσον αφορά τα τρία έργα αποδείχτηκαν κενές περιεχομένου οι εντολές της περίφημης εγκυκλίου 2 του ΥΠΕΧΩΔΕ για την κατάργηση της “πρακτικής αλλεπάλληλων μεταβολών και υπερβάσεων” ή της εγκυκλίου 2546/10-8-95 που διατάζει ότι “οι οικονομικές διαφοροποιήσεις πρέπει να προκύπτουν σαν αποτέλεσμα ακριβέστερης προσμέτρησης των εργασιών της αρχικής σύμβασης και όχι επέκταση του αντικειμένου, και συνεχίζει πως “αν η οποία βελτίωση είναι εντελώς αναγκαία πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο νέας δημοπράτησης.” (Γιατί λοιπόν π.χ. η σήραγγα στο τμήμα Κ1-Κ4 που θεωρήθηκε αναγκαία βελτίωση δεν δημοπρατήθηκε εκ νέου, αλλά ο κόμβος Κ1 που ήταν στο συμβατικό αντικείμενο ;) Για όλες τις διαδικασίες αλλαγών τροποποιήσεων , υπερβάσεων κλπ. απαιτείται ένας ιδιαίτερα μεγάλος χρόνος ωρίμανσης μια και χρειάζεται να εμπλακούν πολλά επίπεδα γραφειοκρατίας και εκτελεστικής εξουσίας με προφανείς συνέπειες.3. Δημόσια Διοίκηση εκτελεστική εξουσία
Για τις εργοληπτικές επιχειρήσεις είναι αυτονόητο ότι τα δημόσια έργα είναι το πεδίο άσκησης δραστηριότητας για την κερδοφορία τους. Αν κάποιος μπορεί να ασκήσει κριτική σε αυτές θα πρέπει να την επικεντρώσει όχι στο τι προτείνουν και επιτυγχάνουν αλλά στο αν η δραστηριότητά τους κινείται εντός των ορίων των νόμων. Κυρίως αν καταβάλλουν προσπάθεια και επενδύουν σε οργάνωση σε ικανότητα σε τεχνογνωσία και εξοπλισμό για βελτίωση της παραγωγικότητας τους ή αν χωρίς να μπουν στην προηγούμενη βασανιστική διαδικασία “επενδύουν” σε επαφές, σε διαπλοκές, σε κάθε είδους επιρροές, πράγμα εν τέλει χωρίς προοπτική για το τεχνικό μέλλον του τόπου. Κοινή διαπίστωση είναι ότι οι προσφορές που έχουν δοθεί στα περισσότερα μεγάλα αλλά και μικρά έργα κινούνται έξω από κάθε λογική κοστολόγησης. Απλά στηρίζονται στην πεποίθηση ότι τελικά οι αλλαγές θα είναι τόσες και τέτοιες που θα οδηγήσουν σε κερδοφορία. Τι τους οδηγεί στο να παίζουν το κεφάλι τους (έτσι φαίνεται για τους μη παροικούντες την Ιερουσαλήμ) αν όχι η γενικευμένη πλέον πρακτική της πολιτείας και πολλών Υπηρεσιών να συναινούν σε αυτά που επιδιώκουν ; Η πρακτική αυτή, και όχι μόνη, οδηγεί στο να εξελιχθεί η υλοποίηση των έργων ανώμαλα από πλευράς χρόνου, ποιότητας και κόστους, οδηγεί στην συρρίκνωση των “υπευθύνων” εργοληπτικών επιχειρήσεων, υπέρ των “άλλων”. Η Κυβερνητική πολιτική και πρακτική, καθώς και η πολιτική της κάθε είδους εξουσίας, πρέπει να κατατείνει στο να παραδοθούν έγκαιρα τα πιο χρήσιμα στον λαό έργα σύμφωνα με τις προδιαγραφές ποιότητας που έχουν τεθεί και με το χαμηλότερο για το δημόσιο κόστος. Να παίρνει προς τον σκοπό αυτό όλα τα κατάλληλα μέτρα ώστε η τεχνική διοίκηση να το επιτυγχάνει. Πλην όμως η πολιτική εξουσία δείχνει σαν να ενδιαφέρεται να μην θίξει τις κείμενες νοσηρές καταστάσεις στο κύκλωμα των δημοσίων έργων που έχουν διαμορφώσει και παγιώσει συσχετισμούς μεταξύ μεγάλων και μικρότερων οικονομικών συμφερόντων ή έστω να μην έχει την ικανότητα να αντιδράσει επιτυχώς. Τι άλλο δείχνει το ότι έχουμε φθάσει στο τραγελαφικό σημείο η απειλή της έκπτωσης να τρομοκρατεί το Δημόσιο και όχι τον Ανάδοχο, ότι υπάρχει τέλεια αδράνεια στην τακτική να στριμωχτούν τα πράγματα αφού πλησιάζει το 2000 και για να απορροφηθούν το δυνατόν μεγαλύτερα κονδύλια θα “δοθούν όλα”. Και στα τρία μεγάλα έργα που εξετάζουμε συναντάμε είτε ελλιπείς μελέτες, τροποποιήσεις συμβατικού αντικειμένου, είτε υπερβάσεις, καθυστερήσεις, χαμηλούς ρυθμούς απορρόφησης ακόμα και σπατάλησης του δημόσιου χρήματος, για διαφορετικούς λόγους με διαφορετική ποιότητα, ένταση και έκταση για κάθε έργο, για κάθε υπηρεσία. Και δεν θα επιχειρήσουμε την συγκριτική αξιολόγηση της Απόδοσης έργου της Πολιτείας και των τεχνικών υπηρεσιών αν και πρέπει για τους πάντες να υπάρχει διαρκής αξιολόγηση, για να σταματήσει η καλλιέργεια μιας παραλυτικής κατάστασης ότι φταίνε τα πάντα και οι πάντες άρα κανένας. Ούτε θα καταφύγουμε σε γενικόλογα σχήματα. Άλλωστε στην προ ολίγων ημερών στην ημερίδα του ΤΕΕ και της ΕΜΔΥΔΑΣ στην Θεσσαλονίκη, για το ρόλο του Δημόσιου υπαλλήλου μηχανικού και την ανάγκη αναβάθμισης της δημόσιας διοίκησης στην κατασκευή των έργων ανιχνεύτηκαν λεπτομερώς σχεδόν όλες οι πλευρές. Εδώ με την όλη διαδικασία της ημερίδας ελπίζουμε να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε τα προβλήματα των τριών έργων πολύ συγκεκριμενοποιημένα ώστε να εξαχθούν ασφαλέστερα συμπεράσματα Η πορεία της εκτέλεσης των τριών μεγάλων έργων της Πάτρας κάθε άλλο παρά ευνοϊκή είναι. Όλοι μας πρέπει να αντιληφθούμε τις ευθύνες μας. Όποιες και όσες έχει ο καθένας. Η περιοχή των Πατρών κουρασμένη και αγανακτισμένη δεν ανέχεται να μην μπορούν να γίνουν γρήγορα και καλής ποιότητας έργα όταν τα λεφτά είναι στο συρτάρι. Η Πάτρα πλέον δεν δικαιολογεί κανέναν στο να καθυστερεί να παίρνει δραστικές αποφάσεις. Χρειάζονται αλλαγές που θα προκαλέσουν τις αντιδράσεις πρώτα από όλα αυτών που έχουν συμφέρον από την σημερινή κατάσταση, συμφέρον οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό. Αλλαγές που όμως περιμένουν και χρειάζεται η πόλη και η περιοχή.
Το Τ.Ε.Ε./Τ.Δ.Ε. με την οργάνωση της σημερινής (20-6-98) ημερίδας στόχευσε στο να γίνει μια ανοικτή συζήτηση μεταξύ φορέων της πόλης-εκπροσώπων της κυβερνητικής και τοπικής εξουσίας-εμπλεκόμενων παραγόντων στην εκτέλεση των έργων-συναδέλφων μηχανικών σχετικά με την πορεία των τριών μεγάλων έργων της Πάτρας (Ευρεία Παράκαμψη Πάτρας, Νέο Λιμάνι Πάτρας, Δίκτυα αποχέτευσης - Βιολογικός καθαρισμός) που η υλοποίησή τους έχει και αναπτυξιακές παραμέτρους για την περιοχή μας. Φυσικά κατά καιρούς έχουν γίνει διάφορες επισημάνσεις, έχουν εκφραστεί ανησυχίες-προβληματισμοί για το ρυθμό εκτέλεσης των έργων, την ποιότητα τους, το οικονομικό κόστος αλλά και τη μέχρι τώρα ή την προσδοκώμενη κοινωνική ωφελιμότητα. Κοινός παρονομαστής όλων σχεδόν των διαπιστώσεων είναι ότι τα συγκεκριμένα έργα “βραδυπορούν”. Επισημάνθηκαν προβλήματα από ελλιπείς μελέτες, τροποποιήσεις συμβατικού αντικειμένου, οικονομικές υπερβάσεις, καθυστερήσεις-παραστάσεις προμηθειών και φυσικά χαμηλός ρυθμός απορρόφησης πιστώσεων. Οι απαιτήσεις των εργοληπτικών εταιριών, οι αστοχίες μελετών δεν αντιμετωπίζονται πάντα από τους φορείς ελέγχου (εκτελεστική εξουσία-επίβλεψη) με την απαιτούμενη αυστηρότητα έτσι ώστε να ξεπερνιούνται τα τεχνικά-διαδικαστικά κωλύματα και να αποθαρρύνεται η δημιουργία αντίστοιχων φαινομένων στο μέλλον. Συνοπτικά μπορούμε να σημειώσουμε μερικά στοιχεία από την πορεία των έργων:Συνολικά στα 3 προαναφερόμενα έργα έχει πιστοποιηθεί το 30% περίπου του προϋπολογιζόμενου ποσού για την ολοκλήρωση των εργασιών και φυσικά η περάτωση των έργων δεν μπορεί να προσδιοριστεί χρονικά. Η αναφορά στα υφιστάμενα προβλήματα και στην ανάγκη ξεπεράσματός τους είναι φυσικά κοινός για όλους μας. Θέλουμε ποιοτικά δημόσια έργα, σταθερούς-ρυθμούς εκτέλεσης, κοινωνικό όφελος από τη λειτουργία των έργων που θα αντισταθμίζει τη δαπάνη εκτέλεσης. Δυστυχώς αυτοί οι στόχοι δεν υλοποιούνται. Και το ερώτημα που εύλογα προέκυψε από τη συζήτηση στην ημερίδα είναι “τι φταίει και υπάρχει προβληματική εκτέλεση στα εξεταζόμενα έργα”; Αν περιοριστούμε στην αναφορά και μόνο των δυσλειτουργιών, αν περιοριστούμε μόνο στην έκφραση των ανησυχιών μας ή κάποιων ευχών για κάτι καλύτερο στο μέλλον, είναι σίγουρο ότι αν συναντηθούμε μετά από 2 χρόνια, τα ίδια πάλι θα τονίσουμε. Η παθογένεια στην εκτέλεση των έργων σχετίζεται με το αναμφισβήτητο γεγονός ότι ο χώρος των δημόσιων έργων είναι χώρος μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και χώρος πολιτικού οφέλους και εκμετάλλευσης. Η “αδράνεια” που επισημάνθηκε στην πορεία των έργων είναι φαινομενική. Είναι “αδράνεια” συνειδητή που στοχεύει στην αποκόμιση ποικίλων μορφών κέρδους. Η πολιτική εξουσία, οι Τεχνικές Υπηρεσίες, οι εργολήπτες, οι μελετητές και οι ιδιώτες σύμβουλοι πολλές φορές ανέχονται και υποδαυλίζουν την υπάρχουσα κατάσταση. Είτε νομοθετούν πλημμελώς, είτε παρακολουθούν με επιπόλαιο τρόπο, είτε δεν εφαρμόζουν με αυστηρό τρόπο κείμενες διατάξεις, είτε αλληλοπιέζονται για να έχουν κάθε φορά το επιθυμητό αποτέλεσμα γι’ αυτούς. Οι σχέσεις αυτές πρέπει να αλλάξουν ριζικά. Και αυτό πρέπει να είναι επιδίωξη μας. Καλούμε τον τεχνικό κόσμο, τους φορείς της πόλης, τους εκπροσώπους κομμάτων, την εκτελεστική εξουσία να αντιληφθούν ότι πολλά πρέπει ν’ αλλάξουν και να κάνουν τις απαραίτητες ενέργειες γι‘ αυτό. Ειδικότερα για τα τρέχοντα έργα αλλά και για τον προγραμματισμό και οργάνωση υλοποίησης των μελλοντικών έργων στην περιοχή μας πρέπει έγκαιρα να παρθούν τα αναγκαία μέτρα ώστε να μην έχουμε επανάληψη προηγούμενων φαινομένων. Το Τ.Ε.Ε./Τ.Δ.Ε. και οι φορείς των τεχνικών και της πόλης πρέπει ν’ απαιτήσουν τη συστηματική παρακολούθηση του σχεδιασμού των μελλοντικών έργων και την ενημέρωση-παρακολούθησης της εκτέλεσης τους (έργα Δ.Ε., έργα πακέτου Σαντέρ) με έμφαση στη θέσπιση και τήρηση όρων περιβαλλοντικής προστασίας που πολλές φορές υποτιμόνται. Όσοι επιζητούν σωστά και αποδοτικά δημόσια έργα πρέπει να συστρατευθούν ενάντια σε αυτούς που “βολεύονται” με την υφιστάμενη κατάσταση. Το χρέος μας είναι τα πορίσματα της σημερινής ημερίδας να μην μείνουν στους τέσσερις τοίχους της αίθουσας αυτής, αλλά να γίνουν χρήσιμο εργαλείο θετικών αλλαγών. Αλλαγές που μόνο με την κινητοποίηση και συντονισμό φορέων και πολιτών μπορούν να πάρουν σάρκα και οστά.
Το έργο Ευρείας Παράκαμψης Πάτρας έχει υλοποιηθεί μόνο κατά ποσοστό 32% ενώ χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι οι μελέτες για το έργο ξεκίνησαν το 1984 και οι πρώτες εργασίες πριν από 11 χρόνια.
Το έργο του Νέου Λιμανιού της Πάτρας έχει υλοποιηθεί μόνο κατά ποσοστό 2% ενώ δεν μπορεί να γίνει ασφαλής εκτίμηση για την ολοκλήρωση του.
Το έργο της Αποχέτευσης-Βιολογικού καθαρισμού έχει υλοποιηθεί μόνο κατά ποσοστό 41% με ιδιαίτερη καθυστέρηση στην εκτέλεση του έργου του Βιολογικού. Σημειώνουμε ότι οι μελέτες για τα δίκτυα αποχέτευσης ξεκίνησαν το 1984 και οι εργασίες το 1994.
Το Προεδρείο της έναρξης τη ημερίδας. Από αριστερά διακρίνονται το μέλος της Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΔΕ κ. Δ. Λάμπρου, ο Πρόεδρος κ. Δ. Κοτσάνης και το μέλος της Δ.Ε. κ. Χ. Κορδάς Ο Νομάρχης Αχαϊας και πρώην Πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΔΕ κ. Σ. Αθανασόπουλος - Σερέτης, απευθύνει χαιρετισμό. Το μέλος της Δ.Ε. και της Οργανωτικής Επιτροπής κ. Χ. Κορδάς διαβάζει την εισήγηση της Οργανωτικής και της Διοικούσας Επιτροπής. Ο διευθυντής της ΕΥΔΕ/ΠΑΘΕ Τμήματος Πάτρας κ. Σ. Μαλλιώρης αναφέρεται στο έργο της “Ευρείας Παράκαμψης της Πάτρας” Ο Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της ΔΕΥΑ Πάτρας κ. Λ. Πετρόπουλος διαβάζει την εισήγησή του για το έργο του “Αποχετευτικού Δικτύου και του Βιολογικού Καθαρισμού της Πάτρας” Ο Πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείο Πάτρας, κ. Ι. Δημαράς διαβάζει την εισήγησή του για το έργο του “Νέου Λιμανιού της Πάτρας” Το δεύτερο προεδρείο της ημερίδας. Διακρίνονται από αριστερά: το μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής κ. Μ. Παρασκευάς, το μέλος της Δ.Ε. κ. Γ. Σπαθής και ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Εργοληπτών Αχαϊας κ. Χ. Αντωνόπουλος. Στο βήμα το μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής κ. Κ. Δροσόπουλος διαβάζει τα πρώτα συμπεράσματα της ημερίδας. Άποψη της αίθουσας που πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση.
Αποχέτευση
Βιολογικός ΚαθαρισμόςΕυρεία Παράκαμψη Πάτρας Νέο Λιμάνι Πάτρας
Επιστροφή στην αρχική σελίδα του ΤΕΕ/ΤΔΕ
Copyright © 1998 ΤΕΕ Τμήμα Δυτικής Ελλάδας
